Betaalde privacy

Herbert Blankesteijn

Internetaanbieders overtreden wetten inzake privacy, zegt de Registratiekamer (Rk). Aan de kranteberichten was vorige week niet te zien dat de journalisten het Rk-rapport gelezen hadden. Maar de Rk had het verslag 'Klant in het web' keurig op internet gezet, en er staan saillante dingen in.

Een kwart van de zestig aangeschreven providers beweerde na een aanmaning de vragenlijst niet te hebben ontvangen. Ze kunnen blijkbaar geen post behoorlijk archiveren, of werkten actief tegen. De Rk vond dit in ieder geval onthutsend genoeg om te vermelden.

Nog iets uit het rapport van de Rk: de gegevens die een provider kan vastleggen zijn te verdelen in accountgegevens en verkeersgegevens. Accountgegevens betreffen de abonnee: min of meer noodzakelijke data als naam en adres (in maart heb ik geschreven dat je bij sommige gratis providers terecht kunt onder een valse naam) en onnodige maar commercieel interessante als leeftijd, opleiding, inkomen en liefhebberijen. Verkeersgegevens gaan over wie wanneer inlogt, en welke sites worden bezocht. Verkeersgegevens kunnen voor een provider essentieel zijn, bijvoorbeeld om de behoefte aan capaciteit te leren kennen, maar hoeven niet altijd te worden bewaard, tenzij om de bijverdienste. De Rk stelt vast dat er veel onduidelijkheid bestaat over het begrip 'verkeersgegevens'. Een aanwijzing temeer dat internetaanbieders wel heel druk bezig zijn, maar zelf niet precies weten waarméé.

Verbazend is nog dat de providers hun wetsovertreding in feite zelf gemeld hebben. Zijn ze nu zo eerlijk of zo dom, of kennen ze de wet niet?

Internetaanbieders zijn grote (honderdduizenden abonnees) maar piepjonge bedrijven, in een snel groeiende en veranderende markt die niemand echt kent. Er zijn technische problemen, een groot verloop in het personeel, soms een wispelturig management, kortom er is sprake van chaos en amateurisme. Een internettijdschrift heeft in januari de voorwaarden van een aantal internetaanbieders nagelezen. Veel providers bleken niets over privacyzaken te vermelden. Een paar betaalde aanbieders lieten met zoveel woorden de mogelijkheid open klantgegevens commercieel te gebruiken. Voorlichters die hierover werden benaderd, bleken hun eigen voorwaarden niet te kennen.

De Consumentenbond wil dat internetproviders hun abonnees expliciet toestemming vragen voor gebruik van klantgegevens, op straffe van opname op een zwarte lijst. Dat begrijp ik ook niet. In borreltafelgesprekken tonen mensen zich bezorgd om hun privacy. Maar bij het afsluiten van een internetabonnement kun je altijd de voorwaarden lezen. De meeste mensen doen dat niet, hoewel ze op hun vingers kunnen natellen dat daarin bepalingen staan die hun persoonlijke levenssfeer raken. Ze verklaren zich domweg akkoord. Dan moeten ze het zelf maar weten. (Overigens kan je weinig ergers overkomen dan dat je wat mail krijgt met reclame, die je ongelezen kunt weggooien. Je kunt je mailprogramma dat automatisch laten doen. Verder kunnen advertenties op websites wat slimmer worden gericht op het publiek dat er feitelijk komt. Maar wie heeft daar last van?)

Zouden klanten wél reageren op een schriftelijk verzoek van de provider om toestemming? Ik denk van niet, en dus zouden internetaanbieders belangrijke inkomsten kwijtraken. Dat is niet in het voordeel van de consument.