De mislukkingen van Microsoft

Herbert Blankesteijn

Waarschijnlijk gaan we in maart het einde meemaken van het grootste zakelijke succesverhaal van de laatste vijftig jaar. Microsoft wordt dan veroordeeld wegens misbruik van haar monopolie op Windows, en gestraft door splitsing van het bedrijf.

Dat lijkt me terecht. Bij veel getuigenverklaringen tijdens het proces in de VS dacht ik: als dat niet in strijd is met een of andere wet, zou zo'n wet er beslist moeten komen. Als jullie géén Netscape leveren, krijg je Windows goedkoper, dat soort dingen.

Waarom is Microsoft zo tekeer gegaan? Hebzucht en machtswellust in ieder geval. Maar er zit ook iets in de verdediging van Bill Gates, dat je bedrijf altijd binnen anderhalf jaar kan ondergaan.

Hoe groot die onzekerheid is, valt te zien als je een paar successen en de vele mislukkingen van Microsoft bekijkt. Twee van de grootste successen zijn tot stand gekomen door puur geluk. Bill Gates kreeg van IBM de opdracht om het besturingssysteem voor de pc te ontwikkelen, omdat de eerste kandidaat letterlijk niet thuis gaf. Volgens Marlin Eller, een weggelopen Microsoft-programmeur, was de beslissende stap van Windows 2.0 naar Windows 3.0, de eerste succesvolle versie, te danken aan één eigenwijze collega, die er geen genoegen mee nam dat de ontwikkeling van Windows zou worden gestopt (te lezen in Ellers boek Barbarians Led by Bill Gates).

Mislukkingen zijn er volop geweest in de geschiedenis van Microsoft. MSX bijvoorbeeld (MS staat voor Microsoft). Dat was in de jaren '80 een poging tot een standaard voor microcomputers. Grote merken, zoals Philips, Sony en Toshiba, deden eraan mee. Microsoft schreef de software. Er was een korte periode van succes maar de weg van MSX liep dood.

The Microsoft Network is een prachtig voorbeeld. Toen Microsoft in 1995 in de gaten kreeg wat er gaande was op internet dacht het bedrijf zijn eigen internet te kunnen stichten. Er werden tientallen miljoenen uitgegeven om de namen van sterren aan deze onderneming te verbinden maar MSN faalde, ondanks het feit dat het beginscherm van Windows 95 iedere gebruiker ernaar verwees. MSN is nu een matig succesvolle provider voor het gewone internet.

Channels, ook zoiets. In 1997 had Pointcast groot succes met een gratis krant-op-maat, die op gezette tijden naar de abonnees werd gestuurd. Dat kon Microsoft ook, en het scherm van Windows 98 werd volgezet met 'channels', ongevraagde imitaties van Pointcast. Niemand wou het; exit channels.

Zo zou ik kunnen doorgaan: Microsoft Wallet (een betaalsysteem), WebTV (internet via het tv-toestel), de muziekstandaard MS Audio, de chatsoftware MSN Messenger… Mislukt, of tot mislukken gedoemd.

Het komt erop neer dat je, om in de computerwereld zeker te zijn van succes, aan alle ontwikkelingen moet meedoen. Niemand weet welk nieuwtje zal slagen. De meeste bedrijven snappen dat niet, of kunnen het zich niet permitteren. Daarom ontstaan en vergaan er zoveel ondernemingen. Microsoft stapt doodleuk overal in en zit dus altijd goed, en het kan zich dat veroorloven dank zij het geluk dat het vóór 1990 heeft gehad. En dank zij de mafia-achtige zakenpraktijken.

Windows CE

Messaging