Een massaal klein publiek

Herbert Blankesteijn

We krijgen een Interactieve Multimedia Omroep Nederland, zegge: Imone. Op 1 maart wil deze club 50.000 leden hebben en aspirant-omroep worden. Voornaamste selling point: ‘Kijkers en luisteraars hebben werkelijk invloed op de programma’s.’

Dit is misleidend. Een omroep verspreidt een voorgefabriceerd programma dat voor het hele publiek hetzelfde is. Het is niet mogelijk iedereen daarbij tevreden te stellen, want niet iedereen wil hetzelfde. Daarom zijn radio en televisie massamedia: de grote massa regeert. Wil Imone programma’s maken waarbij de meeste stemmen gelden? Dan zal Imone zich niet van de rest onderscheiden. Wil Imone kleine groepen hun zin geven? Dan zal altijd het gros zich bekocht voelen.

Daarom, zullen ze bij Imone zeggen, propageren wij de multimedia. Via Internet kun je wél kleine groepen bedienen. Dat is waar, maar daar heb je geen omroep voor nodig. Talrijke mensen met obscure hobby’s onderhouden contact met elkaar via nieuwsgroepen en internetsites. Meestal zonder beeld en geluid, want het maken van behoorlijke opnamen vereist vakmanschap en geld, en kleine clubs hebben dat niet. Zo gaat dat met een klein publiek.

Een van de betrokkenen bij Imone is Walter Thiemesen, ex-sportjournalist bij de TROS. Medio vorig jaar lanceerde hij een sportsite waar ‘kleine’ sporten aan bod moesten komen. Liefhebbers van korfbal en klootschieten zouden tegen betaling wedstrijdverslagen kunnen zien. Thiemesen schermde met de 4,5 miljoen leden die de kleine sportbonden gezamenlijk hebben: potentieel een gigantisch publiek. Denkfoutje. Die miljoenen leden zijn er wel, maar ze willen allemaal wat anders. Een wedstrijdverslag van zo’n obscure sport maak je voor het kleinst mogelijke publiek. Als je dan ook nog als eis stelt dat de kijker een internetaansluiting heeft én dat hij betaalt, hou je een paar honderd man over die samen de vele duizenden guldens moeten opbrengen die een videoregistratie kost.

Wie nu kijkt op het adres van de site van Thiemesen, www.sportnet.nu, vindt een lege site. Even vrolijk komt het idee terug bij Imone. Een wekelijkse uitzending over breedtesporten, ‘van handboogschieten tot kaatsen en van korfbal tot waterpolo.’ Gegarandeerd dus elke week 99% van de kijkers ontevreden. En: lange versies van de reportages op internet. Dát is inderdaad ideaal voor het micropubliek – en geen woord over betaling.

En dat hoeft waarschijnlijk ook niet, als Imone zendtijd krijgt. Een vereniging die met oncontroleerbare prietpraat 50.000 mensen zo gek krijgt dat ze een formuliertje invullen, ontvangt gratis geld uit de omroepkas, en gratis reclamezendtijd voor zichzelf. Het is de makkelijkste manier om jezelf een zeepkist te verschaffen. Die grens van 50.000, tussen haakjes, is bedacht toen de bevolking van dit land half zo groot was. Het wordt steeds eenvoudiger daaraan te voldoen.

Het is een schitterende truc: door een maas in de Mediawet het geld oprapen dat je nodig hebt om op Internet je doelen te verwezenlijken. En dan pro forma een tv-programma maken dat niemand interesseert. Evengoed zal Imone mislukken. Elke week álle kleine doelgroepen tevreden houden blijft een illusie. Het kost eenvoudig te veel. Kleine clubs horen zichzelf te redden.