Fun of geen fun

Herbert Blankesteijn, Intermediair 17-6-'99

Informatietechnologie is een prozaïsche aangelegenheid. Zonder de juiste microchips, verbindingen en programma's werkt een computersysteem niet; pas als de techniek in orde is, is er gelegenheid voor bijvoorbeeld spel.

Daarom eerst een saai onderwerp. Want wat Microsoft ook beweert over de 'fun' van computergebruik, het beste commentaar op de introductie van het kantoorpakket Office 2000 vorige donderdag, is een hartgrondige geeuw. De essentie op het gebied van tekstverwerking, spreadsheets en databases is al meer dan vijf jaar hetzelfde. Wat er sindsdien is uitgevonden is versiering, zoals het starten van de webbrowser als er in de tekstverwerker op een Internet-adres wordt geklikt.

In Office 2000 zijn er wel nieuwtjes, zoals het automatisch herstellen van de installatie als er iets in het ongerede is geraakt. Prima, maar franje. Het pakket is vooral interessant voor bedrijven en hun systeembeheerders omdat het sterk op netwerken is gericht. Van de tientallen vuistdikke handleidingen die er zullen verschijnen gaat de Office 2000 Resource Kit, van Microsoft Press zelf, in technisch opzicht het verst. De gewone gebruiker zoeke een Nederlandstalig boek dat gewoon uitlegt welke functie waar zit verstopt.

Fun of geen fun, David Gelernter vindt dat computers en hun werking mooi kunnen zijn. Maar hij is dan ook hoogleraar computerwetenschap in Yale (en ooit bijna kapotgebombriefd door de Unabomber, meldt de flaptekst gretig). In het leesbare en provocerende 'The Aesthetics Of Computing' haalt hij nogal wat overhoop, om niet te zeggen door elkaar. De schoonheid van werkende techniek. De schoonheid van een mooi ontwerp, die soms, maar dat vertelt Gerlernter niet, ten koste gaat van de bruikbaarheid. En de elegantie van Apple versus de bouwvalligheid van Windows. Gelernter sluit zijn ogen voor de mogelijkheid dat er zoiets is als zakelijke schoonheid. Als wetenschappelijke of technische doelmatigheid mooi kan zijn, waarom de succesvolle marketing van Microsoft dan niet?

Hij concludeert dat aankomende technici cursussen moeten krijgen in esthetiek. Maar dat is zonder het voorafgaande betoog ook wel duidelijk.

Voor ouders is het soms moeilijk te verkroppen dat het kroost niet meer leest. De moderne opvatting is dat computerspelletjes de verhalen van de toekomst zijn. 'Je naam is Zwut Flabba en je taak is de wereld te redden.' Wie wil aannemen dat in zulke flauwekul werkelijk sprake is van een verhaallijn en een dramatische ontwikkeling moet 'Hamlet On The Holodeck' lezen, door Janet Murray. Een prikkelend boek. Gelukkig vindt ze dat de 'interactieve vertelling' nog niet rijp is. Dat het iets geheel anders is dan een verhaal wil er bij haar niet in.

Microsoft Office Resource Kit, Microsoft Press, f. 140,- ISBN 0-7356-0555-6

David Gelernter, The Aesthetics of Computing, Weidenfeld & Nicholson, f. 30,- (ppb) of f. 55,- (hardc) ISBN 0-297-81869-4

Janet H. Murray, Hamlet on the Holodeck, the Future of Narrative in Cyberspace, MIT Press, f. 45 (ppb) of f. 60 (hardc) ISBN 0-262-63187-3


Het materiaal dat hier verkrijgbaar is mag worden gedownload, gelezen en zelfs gekopieerd, maar alleen voor eigen gebruik. Vermenigvuldigen met winstoogmerk is niet toegestaan. Alles is copyright Herbert Blankesteijn, tenzij anders vermeld.