ICT geen middel tegen files

Herbert Blankesteijn

Laat ik eerst iets duidelijk stellen. U kiest er zelf voor om in de file te staan. Niemand dwingt u. U kunt gaan fietsen, maar dan wordt u misschien nat. U staat liever in de file. U kunt verhuizen maar dat is te duur, of u gaat erop achteruit in woonbeleving. U kunt een andere baan nemen maar dat durft u niet. U staat liever in de file. Enzovoort. Je kunt op honderd manieren uit de file blijven, maar daar kiest u niet voor.

Wat is het probleem eigenlijk? Een beetje oponthoud, gemiddeld vier uur per Nederlander per jaar (voor echte liefhebbers natuurlijk meer); dat is twee procent van de tijd die we in de auto doorbrengen. Die tijd kunt u veraangenamen met een cd'tje, of met mopperen op medeweggebruikers vanuit uw comfortabele coconnetje. U zou met de trein kunnen gaan, maar dat duurt nog langer, je hebt geen eigen instrumentenpaneel en de hel, dat zijn de anderen, dat wist Sartre al. En u moet staan, ook dat nog. U zit liever. In de file.

Nu presenteert een consortium geleid door de Rabobank een plan. Dat plan moet de files met 25% verminderen. Dus voortaan geen file van 8 km maar een van 6! Geen vier uur per jaar maar drie.

En hoe gaan Rabobank en consorten dat doen? Met De Computer uiteraard. In Car Telematics! Mijn boordcomputer gaat me bijvoorbeeld vertellen dat ik tijdwinst kan boeken als ik de file verlaat en verder de trein neem.

Jaja. En hoe kom ik dan bij dat station? Da's meestal wel in de bebouwde kom, en de snelweg loopt daar op enige afstand langs. Hoe kom ik daar, als de helft van de file in de spits naar de trein wordt gestuurd? En hoe parkeer ik daar dan, hé? Ooit aan gedacht dat ik dan ook met de trein weer naar mijn auto terugmoet, terwijl er géén file meer staat? En zou het slim zijn dat ik uitstap en de trein neem, als ik onderweg ben naar huis? Nemen jullie zelf wel eens de trein eigenlijk, daar bij de Rabobank?

De files gaan nooit meer weg. De bevolking groeit, de bedrijvigheid groeit, om het geld hoeft niemand het autorijden te laten. En het belangrijkste van alles: alle automobilisten die nu in de file staan, vinden de huidige files acceptabel, anders stonden ze daar niet. Dan namen ze wel de fiets, of de trein, of een andere baan of een andere woning.

De wegen zijn vol, op alle uren en op alle plaatsen. Een ingewikkeld IT-project gaat daar geen verandering in brengen, en kan ook de trein niet mooier maken dan-ie is. De trein is minder handig, minder prettig en zeker zo onbetrouwbaar als het autoverkeer. Hoe kan mijn navigatiesysteem nou weten of de trein die ik kan halen bandenpech krijgt, of ijs op de bovenleiding, of dorre bladeren tussen de wissels? Als ik iets geleerd heb in twintig jaar autorijden, is het: zoek geen alternatieven, want je maakt het alleen maar erger.

Maar de files zijn wel een pracht argument voor een bank en een consortium om een complex IT-project te lanceren. Je geeft politici de kans hun daadkracht te tonen. Als de overheid toehapt kun je daar lekker aan verdienen, en als het niet het gewenste resultaat heeft, is er altijd wel een excuus. Een veel te gunstige conjunctuur bijvoorbeeld.

Rabobank, haal me niet uit de file! Ik sta hier goed.